نحوه مطالعه دروس حفظی

یکی از دغدغه افراد یادگیری نحوه مطالعه دروس حفظی است. اینکه این دروس به چه شیوه ای خوانده شود تا یادگیری بهتر باشد. اغلب افراد نیز در یادگیری دروس حفظی با مشکل روبرو می‌شوند. روش های حفظ مطالب درسی از اهمیت بالایی برخوردار است و کسی که از این روش ها اطلاع داشته باشد؛ راحت تر دروس‌ حفظی را یاد می‌گیرد. برای آموزش دروس حفظ کردنی باید ابتدا مفاهیم را یاد بگیرید و به مرور بپردازید.یادگیری نیز زمانی صورت می‌گیرد که مطالب دریافتی از حواس پنج گانه عبور می‌کند و وارد حافظه بلند مدت می‌شود. در واقع به این موضوع مراحل حافظه می‌گویند.

مراحل حفظ دروس

 حافظه حسی

اولین بخش به یاد سپردن دروس حفظی، حافظه حسی است. در این حافظه نسخه دقیق مطالب ذخیره می‌شود. این حافظه حجم زیادی از مطالب را در خود ذخیره سازی می‌کند که زمان آن   1 تا 3 ثانیه می‌باشد. در این بخش تمام اطلاعات از طریق محرک حسی وارد گیرنده شده و سپس وارد حافظه می‌شود. زمانی که محرک وارد حافظه حسی می‌شود؛ اگر مورد دقت و توجه زیاد قرار بگیرد، وارد حافظه کوتاه مدت می‌شود .

حافظه کوتاه مدت

دومین بخش دریافت دروس حفظی، حافظه کوتاه مدت است. این حافظه به مدت 15 تا 30 ثانیه مطالب را در خود نگه می‌دارد. ظرفیت حافظه کوتاه مدت، 5 تا 9 ماده اطلاعاتی است. این بخش به ما کمک می‌کند که اطلاعات را جهت یک مدتی برای درک معنی، تصمیم گیری و حل مساله در اختیار داشته باشیم. و پس از رفع این نیاز، اطلاعات فورا از بین می‌رود. اما اگر اطلاعاتی که در این بخش قرار دارد تکرار شود، به حافظه بلند مدت منتقل می‌شود.

حافظه بلند مدت

آخرین مرحله برای دروس حفظی، حافظه بلند مدت است. که آخرین مرحله نظام یادگیری نام دارد. زمانی که اطلاعات به این حافظه منتقل شود؛ یادگیری تکمیل می‌شود. یادگیری و حفظ دروس از طریق فرایند تکرار، مرور، بسط، گسترش و سازماندهی به این حافظه منتقل می‌شود. این حافظه ظرفیت نا محدود دارد و اطلاعات تا آخر عمر در آن ذخیره می‌شود.

با این روش ها به راحتی دروس حفظی را یاد بگیر ! 

از تصاویر کمک بگیرید

مغز انسان تصاویر را سریع‌تر از کلمات پردازش می کند. در واقع 90 درصد اطلاعاتی که مغز پردازش می کند ، بصری هستند. علاوه بر این، مغز اطلاعات تصویری را 60 هزار بار سریع‌تر از کلمات به خاطر می سپارد .

بنابراین پیشنهاد می کنیم مطالب حفظی مانند زیست شناسی، جغرافیا، زمین شناسی را از روی تصویر یاد بگیرید. این تکنیک برای از بَر کردن کلمات انگلیسی و عربی نیز بسیار مفید است .

تصاویر یکی از قدرتمندترین تکنیک‌های حفظ کردن هستند. با تصویرسازی ذهنی می توانید در مدت زمان کم، حجم زیادی از اطلاعات را حفظ کنید.

از کلمات اختصاری استفاده کنید

کلمات اختصاری یکی از روش های مفید مطالعه دروس حفظی است. شما می توانید مطالب لیست‌وار و طولانی را با کلمات اختصاری به راحتی به خاطر بسپارید. در این روش، حرف اول یک سری از کلمات را به هم وصل  می کنید و یک یا دو کلمه جدید می سازید. شاید کلمه اختصاری که می سازید نامفهوم باشد. هیچ اشکالی ندارد. مهم این است که با حفظ آن می توانید تمام مطالبی که می خواهید را به یاد بیاورید .

در مکان های مختلف مطالعه کنید

بسیاری از معلمان و مشاوران از شما می خواهند که همیشه یک مکان خاص را برای مطالعه خود داشته باشید. این روش تاثیر مثبتی در یادگیری بهتر شما دارد زیرا شما فرایند یادگیری را با آن مکان ربط می دهید اما این تکنیک همیشه جوابگو نیست .

در یک آزمایش لیستی شامل ۴۰ کلمه به دانش آموزان داده شد و از آنها خواستند که تمام کلمات را حفظ کنند. سپس دانش آموزان را به دو گروه تقسیم کردند. گروه اول تنها در یک اتاق مشغول حفظ کلمات شدند و گروه دوم یک بار در یک اتاق زیبا و مدرن و بار دیگر در اتاقی بدون پنجره و نامرتب کلمات را حفظ کردند .

نتایج آزمایش نشان داد دانش آموزان گروه دوم در مقایسه با گروه اول بهتر و سیع‌تر کلمات را حفظ کردند . این آزمایش چندین بار تکرار شد و همیشه همان نتیجه بدست آمد. اما چرا وقتی محیط مطالعه را تغییر می دهیم، بهتر یاد می گیریم؟

مطالعه یک مطلب در محیط های مختلف مغز را مجبور می کند تا ارتباط های متعددی با چیزهای پیرامون خود ایجاد کند. به عبارت دیگر، مکان های مختلف داربست ذهنی بیشتری ایجاد می کند و می توانید اطلاعات بیشتری بر روی آن آویزان کنید .

بنابراین سعی کنید محیط مطالعه خود را تغییر دهید. بخشی از مطالب خود را در منزل برخی را در مدرسه یا کتابخانه مطالعه کنید. البته به یاد داشته باشید که باید همان مطالب را در مکان های مختلف مطالعه کنید .

قبل از حفظ مطالب آنها را درک کنید

یکی از اشتباهات متداول دانش آموزان این است که سعی می کنند مطالب را بدون فهمیدن حفظ کنند. این نوع مطالعه نتیجه ای ندارد. زمانیکه موضوعی را متوجه نمی شوید هیچ میخ ذهنی ندارید تا اطلاعات جدید را روی آن آویزان کنید. این ایده به داربست ذهنی که قبلا به آن اشاره شد، مربوط می شود .

برای روشن شدن این مطلب به این مثال توجه کنید :

فرض کنید می خواهید قضیه فیثاغورت را بیاموزید: در مثلث قائم الزاویه، مربع فرضی برابر با مجموع مربع های دو ضلع دیگر است .

به خاطر سپردن این قضیه بدون درک آن کار واقعا دشواری است. اما مسلما وقتی یاد بگیرید که با استفاده از قضیه فیثاغورث، و با داشتن طول دو ضلع دیگر مثلت، می توانید طول ضلع سوم هر مثلث قائم الزاویه را بدست آورید، حفظ فرمول آسان‌تر می شود .

چیزی را که یاد گرفته اید، به دیگران بیاموزید

تحقیقات نشان می دهد که وقتی افراد مطالبی که یاد گرفته اند را به دیگران آموزش می دهند، آن مطالب را بهتر درک می کنند. بنابراین، یکی از روش های یادگیری دروس حفظی این است که آنها را برای دیگران تدریس کنید. با این روش نه تنها دروس حفظی را بهتر درک می کنید، بلکه آنها را راحت‌تر به خاطر میسپارید .

اگر به هر دلیلی این امکان برایتان وجود ندارد، پیشنهاد می کنیم مطالبی که حفظ کرده اید را جلوی آینه به خودتان درس بدهید .

از جدول و نمودار استفاده کنید

بسیاری از تکنیک هایی که در این مقاله معرفی شدند، به شما کمک می کنند تا  “داربست ذهنی” تان را بسازید. داربست ذهنی باعث می شود مطالب جدید راحت‌تر در مغز شما ذخیره شوند .

مطالعه مطالب حفظی به کمک نمودار یا جدول یکی دیگر از روش های ایجاد داربست ذهنی است. مطالبی که با جدول یا نمودار مطالعه می کنید، سریع‌تر از مواقع دیگر، در حافظه تان ذخیره می شوند .

فلش کارت درست کنید

فلش کارت یکی از ابزارهای پرطرفدار مطالعه دروس حفظی است. در این روش در یک طرف کارت یک کلمه کلیدی و در سمت دیگر اطلاعات مربوط به آن کلمه ،مثلا تعریف آن، نوشته می شود. با استفاده از این کارت ها می توانید خود را امتحان کنید و با این کار مطالب حفظی بهتر در حافظه شما می مانند .

خوبی فلش کارت ها این است که به راحتی درون کیف شما جای می گیرند و می توانید هر زمان که فرصت داشتید، از آنها استفاده کنید .

اکبرنیا عضو تیم مشاوره تحصیلی مجموعه جهاد آموزشی