تمرکز هنگام مطالعه

تمرکز هنگام مطالعه یک چالش مهم برای دانش آموزان – چگونه هنگام مطالعه تمرکز داشته باشیم؟

• تمرکز یعنی تداوم دقت و توجه در طول زمان بر روی موضوع یا محرکی خاص به منظور درک هرچه بیشتر از مشخصات آن موضوع یا محرک.
• اضطراب عامل اصلی برهم زننده تمرکز است. سعی کنید برای داشتن تمرکز بالاتر بر اضطرابتان غلبه کنید.
• نقطه مقابل تمرکز، حواس پرتی است. هرچه تمرکز بالاتری داشته باشید حواس پرتی تان کمتر است و برعکس. پس سعی کنیم مانع از پراکندگی فکرمان شویم.
• تمرکز عامل اصلی یادگیری است. بدون تمرکز هیچگونه یادگیری صورت نمیگیرد.
• تمرکز بعد از مطالعه، شامل جمع بندی کردن آنچه آموخته‌ایم، دسته‌بندی، ذهنی کردن مطالب، خلاصه نویسی کردن، به زبان خود بازگو کردن، از خود پرسیدن و به خود پس دادن و موارد مشابه حاصل میشود.پ
• تمرکز پیدا کردن آسان است اما حفظ و تداوم تمرکز کار سختی است که نیاز به هوشیاری و آگاهی و اراده و انگیزه دارد.
• دامنه تمرکز مداوم بر روی یک موضوع حداکثر 45 الی 50 دقیقه است. پس برای داشتن تمرکز هرچه بیشتر در فواصل 45 الی 50 دقیقه به ذهنتان استراحت دهید. به عبارت دیگر برنامه های مطالعاتی خود را در فواصل زمانی کوتاه پیاده کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
• برای داشتن تمرکز هرچه بیشتر باید سرعت خودتان را با سرعت ذهنتان هماهنگ کنید. سرعت ذهن شما بسیار بالاست اما وقتی از او کار کمی میخواهید به صورت طبیعی و اتوماتیک ذهن شما متوجه محرک های نامربوط دیگر میشود و در نتیجه حواس پرتی ایجاد میشود و تمرکز از بین میرود. برای این منظور هنگام مطالعه کردن ذهنتان را درگیر فعالیت های متعدد دیگری مثل خلاصه کردن، دسته بندی کردن، به حافظه سپردن، طراحی سوال، حدس زدن و … نمایید.
• هیچ وقت سعی نکنید وقتی خسته هستید یا گرسنه یا خواب آلود به یادگیری بپردازید زیرا خستگی، گرسنگی، خواب آلودگی و سایر موارد مشابه بر دامنه تمرکزتان اثر گذاشته و موجب حواس پرتی شما میشوند. تمرکز وقتی در اوج خودش خواهد بود که سیستم های مختلف بدنی در آرامش کامل به فعالیت خود مشغولند.
• فراموش نکنید که پاره‌ای از مشکلات جسمی مثل اختلال در کارکرد تیروئید یا کم‌خونی میتواند علائمی مثل خستگی پذیری، خواب آلودگی و… را ایجاد کند و به این ترتیب مانع از تمرکز کامل شما گردد. حتما با پزشک در این زمینه ها مشورت کنید تا با درمان، عملکرد تحصیلی بالاتر و بهتری داشته باشید.
• یکی از روش های غلط مطالعاتی که معمولا منتهی به کندخوانی و در نتیجه حواس پرتی میشود. استفاده از روش کلمه خوانی به جای عبارت خوانی و جمله خوانی است. مکث های متعدد و سرعت کم خواندن شما حتما به فقدان تمرکز و ایجاد حوس پرتی می‌انجامد.
• ایجاد تنوع در مطالعه به صورت تنوع در انجام خواندنی ها، تکالیف حل کردنی، حفظ کردنی، و عملی مستقیما به افزایش سطح تمرکز شما خواهد انجامید. پس از خواندن یا انجام دادن یک نوع تکلیف در طول زمان زیاد خودداری کنید.
• برای داشتن تمرکز هرچه بیشتر بهتر است به هنگام مطالعه، علامت گذاری یا حاشیه نویسی کنیم. یادداشت برداری کنیم. مطالب را به صورت نموداری رسم کنیم. نکته یابی کنیم یا زیر نکات مهم خط بکشیم. اینگونه فعالیت ها به افزایش سطح تمرکزتان خواهد انجامید.
• مداد و کاغذی را همیشه آماده داشته باشید تا موج افکار ناخواسته را با نوشتن مهار کنید. یا این کار ضمیر ناخودآگاهتان را خلع سلاح کرده و تمرکزتان را افزایش میدهد زیرا افکار ناخواسته معمولا منتهی به اعمال ناخواسته‌ای میشود که مغایر هدف فعلی و عمل در حال انجام است.

ریحانه اعتصامی عضو تیم مشاوره تحصیلی مجموعه جهاد آموزشی