رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی یکی از رشته های جذاب گروه علوم تجربی می باشد. برای ورود به این رشته می بایست کنکور سراسری گروه علوم تجربی را با موفقیت پشت سر گذاشت. این رشته از 5 گرایش میکروبیولوژی، علوم سلولی و مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی و بیوفیزیک تشکیل می شود. متاسفانه گرایش های بیوفیزیک و شیمی در مقاطع کارشناسی در هیچ یک از دانشگاه های ایران ارائه تا کنون ارائه نشده است.
گرایش ژنتیک
گرایش ژنتیک به دانش ژنتیک در مورد انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان می پردازد. این گرایش تنها برای انسان ها نیست و حتی باکتری ها و موجودات زنده نیز مورد بررسی قرار می گیرند. در واقع ژنتیک در تلاش است که ثابت کند چه مکانیزم های مولکولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر است. همچنین تفاوت صفات وراثتی بین والدین و فرزندان را نیر مورد بررسی قرار می دهد
دانشجویان گرایش ژنتیک مباحث مهمی از جمله ژنتیک سرطان، روش های تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلین بیماری ها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیت های مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیک های رایج در ژنتیک، روش های اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی را مطالعه می کنند.
گرایش علوم سلولی و مولکولی
در زیست شناسی سلولی و مولکولی چگونگی فعالیت های بین مولکول های حیاتی مثل پروتئین ها، دی ان ای و ار ان ای بررسی می‌شود. امروزه زیست شناسی در کشور های پیشرفته بیش از 80 تا 90 درصد سمت و سوی علوم سلولی و مولکولی دارد، چرا که رشته علوم سلولی و مولکولی نیروی انسانی لازم را برای تحقیق در رشته های پزشکی، بیوشیمی، ژنتیک، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک، اصلاح نباتات، شیلات و دام تربیت می‌کند.
گرایش میکروبیولوژی
میکرو ارگانیسم ها موجودات ریز ذره بینی مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ های میکروسکوپی و پرتوزوئرها هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. علم میکروبیولوژی که گرایشی از زیست شناسی است به بررسی و مطالعه میکروارگانیسم ها می پردازد. در این علم ارتباط میکروارگانیسم ها با خودشان و همچنین با موجودات عالی تر مانند انسان، حیوانات و گیاهان بررسی می شود. علم میکروبیولوژی گرایش های مختلفی دارد که عبارتند از: میکروبیولوژی پزشکی، میکروبیولوژی غذایی و میکروبیولوژی صنعتی.
کاربرد این گرایش آنقدر گسترده است که قابل ذکر نیست. محقق این گرایش از یک سو می تواند به بررسی کاربرد سلاح های میکروبی و راه های پیشگیری از این سلاح ها بپردازد و از سوی دیگر می‌تواند در کارخانه های عطر سازی مشغول باشد. میکروبیولوژی پایه و اساس بسیاری از علوم از قبیل بیوشیمی، بیوتکنولوژی، ژنتیک و پزشکی است
یکی از کاربرد های گرایش میکروبیولوژی در آزمایشگاه های تشخیص طبی است. میکروبیولوژی در تشخیص بیماری نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. در مواد غذایی و تولید مواد غذایی مختلف نیز اثر میکروارگانیسم ها بسیار قابل توجه است. همچنین گرایش میکروبیولوژی در کشاورزی به طور بسیار وسیعی در تشخیص آفات گیاهی، مبارزه با آفات گیاهی و ایجاد مقاومت گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد
در صنایع و معادن نیز برای استخراج فلزات سنگین و در تصفیه نفت در گوگرد زدایی از نفت مورد استفاده قرار می گیرد. در محافظت از محیط زیست، تصفیه فاضلاب ها و مبارزه بیولوژیکی با عفونت ها و آلودگی های فاضلابی مورد استفاده قرار می گیرد و آب سالم و در حقیقت بدون آلودگی تحویل می‌دهد. حتی در صنعت نساجی نیز این علم به یاری بشر آمده است و به تازگی در صنعت نساجی از میکروارگانیسم ها برای تثبیت نشاسته و آهار دادن پارچه استفاده می شود.
بازار کار و فرصت های شغلی آینده
تعدادی از مراکز تحقیقاتی بزرگ کشور مانند انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات بین المللی ژنتیک ایران، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی کشور می توانند پذیرای فارغ التحصیلان این رشته باشد. علاوه بر این، فارغ التحصیلان رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی می توانند با تاسیس شرکت های خصوصی تولید کننده مواد اولیه آزمایشگاه های سلولی و ملکولی یا آزمایشگاه هایی که تست های آن ها در سطح مولکولی است، به وضعیت مالی نسبتا خوبی برسند.
فرصت های شغلی این رشته در ایران که در مسیر توسعه وجود دارد، محدود نیست. اما در کشورمان اگر فردی به امید آینده مالی خوب و زود بازده بودن به سراغ این رشته و برخی دیگر از رشته های علوم پایه بیاید، اشتباه کرده است
بیشترین آینده شغلی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی در ایران شامل پژوهشگری و تدریس است که البته مشاغل دولتی مانند کارشناس آزمایشگاه غذا، دارو و بهداشت، کارشناس آزمایشگاه واکسن و سرم و کارشناس مواد خوراکی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی هم در برمی گیرد
علاوه بر مراکز تحقیقاتی موجود، فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند با ایجاد شرکت خصوصی سازنده مواد اولیه آزمایشگاه های علوم سلولی و مولکولی یا آزمایشگاهی که تست های آن در سطح موکلولی است، هم به جامعه علمی خدمت کند و هم وضعیت مالی نسبتاً خوبی داشته باشد. البته در حال حاضر نیز در ایران چنین فعالیت هایی در سطح محدودی انجام می گیرد. کارشناسان میکروبیولوژی در پژوهشگاه نفت برای تحقیق بر روی میکروب های نفت خوار یا گوگرد زدایی، در بخش صنایع غذایی در کارخانه های کنسرو سازی و کمپوت سازی و در صنایع بهداشتی مشغول به کار هستند. تهیه لوازم آزمایشگاهی مورد نیاز در این گرایش یکی از شغل هایی است که بعضی جذب آن می شوند.
نحوه انتخاب رشته زیست سلولی و مولکولی
زمان انتخاب رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری می‌باشد. شما باید در زمان مشخص به سایت سازمان سنجش مراجعه نمایید و دفترچه راهنما را دانلود کنید. از انجایی که تعداد دانشگاه‌های پذیرنده زیاد است لازم است که حتما انتخاب‌های خود را اولویت‌بندی نمایید و سپس کد رشته محل‌های انتخابی خود را به دقت وارد فرم انتخاب رشته کنید..
ظرفیت پذیرش رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی در این رشته بسیار مناسب است و این فرصت را به داوطلبان و علاقه‌مندان این رشته می‌دهد که شانس قبولی بالایی داشته باشند. اگر تصمیم دارید از طریق سوابق تحصیلی برای ورود به دانشگاه استفاده کنید و معدل خوبی ندارید، میتوانید نسبت به ترمیم سابقه تحصیلی خود اقدام نمایید
جزئیات واحدهای درسی زیست شناسی سلولی مولکولی
یکی از بهترین روش‌ها برای شناخت درست یک رشته دانشگاهی، آشنایی با واحدهای درسی آن رشته است. به این شکل داوطلب می‌تواند تا حد زیادی نسبت به آن رشته آشنایی پیدا کند و از میزان علاقه خود به آن رشته مطلع شود.
تعداد واحدهای درسی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی، ۱۴۰ واحد است و دانشجویان باید در مدت ۴ سال تحصیلی این دروس را به پایان برسانند. لیست دروس این رشته در مقطع کارشناسی به شرح زیر می‌باشد.
لیست دروس ترم ۱
ریاضی عمومی ۱
فیزیک عمومی ۱
آزمایشگاه فیزیک عمومی ۱
مبانی گیاه شناسی
آزمایشگاه مبانی گیاه شناسی
ایمنی
اندیشه اسلامی ۱
لیست دروس ترم ۲
ریاضی عمومی ۲
شیمی عمومی ۲
شیمی آلی ۱
آزمایشگاه شیمی آلی ۱
مبانی جانورشناسی
آزمایشگاه مبانی جانورشناسی
ایمنی زیستی
اندیشه اسلامی ۲
تربیت بدنی ۱
لیست دروس ترم ۳
بیوشیمی ساختار
آزمایشگاه بیوشیمی ساختار
آمار زیستی
کارگاه آمار زیستی
مبانی فیزیولوژی جانوری
آزمایشگاه مبانی فیزیولوژی جانوری
تربیت بدنی ۲
تاریخ تحلیلی صدر اسلام
لیست دروس ترم ۴
فارسی عمومی
تفسیر موضوعی قران
بیوشیمی متابولیسم
آزمایشگاه بیوشیمی متابولیسم
متون تخصصی زیست شناسی
زیست شناسی سلولی – مولکولی ۱
آزمایشگاه زیست شناسی سلولی – مولکولی ۱
مبانی فیزیولوژی گیاهی
آزمایشگاه مبانی فیزیولوژی گیاهی
لیست دروس ترم ۵
ژنتیک پایه
آزمایشگاه ژنتیک پایه
دانش خانواده و جمعیت
زیست شناسی سلولی و ملکولی ۲
آزمایشگاه بافت شناسی جانوری
زیست شناسی میکروبی
آزمایشگاه زیست شناسی میکروبی
لیست دروس ترم ۶
ژنتیک مولکولی
آزمایشگاه ژنتیک مولکولی
بیوشیمی فیزیک
مبانی زیست شناسی تکوینی
زبان خارجی عمومی
آیین زندگی
لیست دروس ترم ۷
مباحثی در ژنتیک
مبانی مهندسی ژنتیک
مبانی بیوانفورماتیک
ایمنی شناسی
زیست شناسی سلولی و مولکولی ۳
لیست دروس ترم ۸
زیست شناسی پرتو
تکامل موجودات زنده
بیوفیزیک
بافت شناسی جانوری
پروژه
زمان فارغ التحصیلی در رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی بعد از گذراندن تمام واحدهای درسی می‌باشد و بعد از آن دانشجویان می‌توانند از دانشگاه فارغ التحصیل شده و وارد بازار کار شوند
در این مقاله به معرفی رشته زیست شناسی سلولی پرداختیم و سعی کردیم نکات لازم برای انتخاب این رشته جذاب و پر طرفدار را بیان کنیم. بازار کار این رشته را بررسی و لیست دروس مقطع کارشناسی را برای علاقه مندان به رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی بیان کردیم. شما میتوانید با بررسی این مقاله به شناخت مناسبی از این رشته دست پیدا کنید و با اطمینان خاطر در زمینه‌ی زیست‌شناسی مولکولی به تحصیل بپردازید
